20 kluczowych wskaźników KPI i pulpitów nawigacyjnych dla dyrektora finansowego w roku 2024
Alex Chan | strateg ds. treści | 12 lutego 2024 r.
Obecnie dyrektorzy finansowi nadal ponoszą odpowiedzialność za śledzenie przepływów pieniężnych, planowanie finansowe i raportowanie wyników finansowych przedsiębiorstwa, ale zaczynają też odgrywać kluczową rolę w planowaniu operacyjnym i strategicznym, aby ułatwić osiągnięcie celów finansowych przedsiębiorstwa. Oznacza to, że muszą mieć jasny punkt widzenia na to, które metryki, zwane kluczowymi wskaźnikami wydajności (KPI), są najlepszym odzwierciedleniem wyników przedsiębiorstwa. Dyrektorzy finansowi potrzebują zatem strategii śledzenia i szerszego udostępniania tych wskaźników, aby wskazywać obszary wymagające poprawy i mobilizować przedsiębiorstwo do odpowiednich działań w tym zakresie. Aby wszystkie te cele osiągnąć, dyrektorzy finansowi muszą określić konkretne wskaźniki, które należy śledzić, a następnie zbudować pulpit, który te wskaźniki zbierze i wyświetli.
Czym jest wskaźnik KPI dyrektora finansowego?
Kluczowy wskaźnik wydajności dyrektora finansowego (KPI) służy do pomiaru wyników finansowych, a tym samym do pomiaru wyników samego dyrektora finansowego. Wskaźniki te to metryki, które pomagają działowi finansowemu śledzić, jak radzi sobie przedsiębiorstwo, oraz podejmować oparte na danych decyzje służące utrzymaniu właściwego kursu lub powrotu przedsiębiorstwa na właściwy kurs. Wskaźniki KPI dyrektora finansowego pomagają przedsiębiorstwom zrozumieć osiągnięte wyniki finansowe, oferując informacje na temat efektywności, rentowności i zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie. Nowo powstające wskaźniki KPI związane ze zrównoważonym rozwojem mogą zyskać na znaczeniu w zależności od tego, czego będą wymagać organy regulacyjne oraz w jakim stopniu inwestorzy będą uwzględniać czynniki środowiskowe w swoich decyzjach. Szersze udostępnianie tych wskaźników poza dział finansowy może pomóc przedsiębiorstwu wcześnie wykryć problemy lub osiągnięcia oraz pomóc kierownictwu działów biznesowych skupiać się na właściwych rezultatach.
Czym jest pulpit dyrektora finansowego?
Za pomocą tego pulpitu dyrektor finansowy uzyskuje dostęp do danych pokazujących wyniki finansowe i kondycję przedsiębiorstwa. Jest to narzędzie analityczne, które stanowi centralną lokalizację zapewniającą dostęp do danych pozyskiwanych w czasie rzeczywistym i wartości stosownych wskaźników KPI. Za pomocą tego pulpitu dyrektor finansowy może śledzić, analizować i raportować kluczowe dane finansowe. Pomaga to kierownictwu zrozumieć sytuację fiskalną przedsiębiorstwa, określić obszary ryzyka lub obszary wymagające poprawy, a także przygotować strategię przedsiębiorstwa umożliwiającą osiągnięcie celów finansowych.
Kluczowe wnioski
- Wskaźnik KPI dyrektora finansowego jest miarą wyników finansowych przedsiębiorstwa. Jest to metryka, która pomaga dyrektorowi finansowemu podejmować oparte na danych decyzje finansowe ułatwiające przedsiębiorstwu osiąganie wyznaczonych celów.
- Przedsiębiorstwo może lepiej zrozumieć swoje wyniki finansowe, jeśli monitoruje i analizuje wskaźniki KPI dyrektora finansowego. Wskaźniki te dostarczają informacji na temat efektywności, rentowności i możliwości rozwoju i zagrożeń dla przedsiębiorstwa.
- O wyborze wskaźników KPI dyrektora finansowego, które należy śledzić, decydują cele finansowe, wielkość, branża, model operacyjny i procesy operacyjne przedsiębiorstwa.
- Pulpit dyrektora finansowego pozwala na przeglądanie wyników finansowych przedsiębiorstwa. Za jego pomocą można śledzić, analizować i raportować ważne dane finansowe.
Jakie wskaźniki KPI powinny znaleźć się na pulpicie dyrektora finansowego?
Wybór wskaźników KPI, które warto umieścić na pulpicie dyrektora finansowego, zależy od celów i wymagań przedsiębiorstwa. Wybrane wskaźniki powinny jednak pomóc kierownictwu w określeniu, jak radzi sobie przedsiębiorstwo oraz jakie są dla niego potencjalne zagrożenia w takich obszarach jak przepływy pieniężne i płynność finansowa. Ponadto wskaźniki te powinny ułatwiać podejmowanie kluczowych decyzji finansowych dotyczących m.in. ekspansji, przejęć, zwolnień lub zbycia aktywów. Wskaźniki KPI zrównoważonego rozwoju pozwalają mierzyć wpływ działalności przedsiębiorstwa na środowisko.
Aby dyrektor finansowy mógł łatwiej poradzić sobie z tymi zadaniami, poniżej przedstawiamy wybór popularnych wskaźników KPI dotyczących działalności finansowej i kilka nowych wskaźników KPI zrównoważonego rozwoju:
Przychody i zysk
- Tempo wzrostu przychodów
- Marża brutto
- Marża EBITDA
- Skumulowana roczna stopa wzrostu (CAGR)
- Analiza odchylenia przychodów
- Zwrot z aktywów (ROA)
Działalność operacyjna
- Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
- Cykl konwersji gotówki (CCC)
- Kapitał obrotowy
- Rotacja zobowiązań
- Rotacja należności
Efektywność finansowa
- Zwrot z kapitału własnego (ROE)
- Zapas środków pieniężnych
- Okres spływu należności (DSO)
- Okres spłaty zobowiązań (DPO)
Zobowiązania
- Kapitał obrotowy
- Wskaźnik szybkiej płynności
- Zadłużenie do kapitału własnego
Zrównoważony rozwój:
- Średnia ważona emisji CO₂ na przychody (WACI)
- Wskaźniki intensywności emisji CO₂ dla sektora
Przykład pulpitu wskaźników KPI dyrektora finansowego
Pulpit wskaźników KPI dyrektora finansowego zawiera połączenie wizualizacji i wskaźników, które pomaga w dokonywaniu przemyślanych i szybkich ocen sytuacji finansowej. Dzięki dodaniu wskaźników KPI do tego pulpitu łatwiej jest regularnie oceniać metryki, które mają znaczenie dla przedsiębiorstwa, co pozwala trzymać rękę na pulsie i wcześnie dostrzegać problemy lub osiągnięcia. Mając pod ręką odpowiednie wskaźniki, można również pomagać przedsiębiorstwu w tworzeniu strategii zawierających jasne cele finansowe. Aby jednak wskaźnik KPI dyrektora finansowego spełniał swoją rolę, musi być zasilany aktualnymi i rzetelnymi danymi.
Jak zdecydować, które finansowe wskaźniki KPI należy śledzić
Cele przedsiębiorstwa będą ostatecznie decydować o tym, które finansowe wskaźniki KPI powinny być śledzone.
Najbardziej efektywne wskaźniki KPI nie tylko są wymierne i umożliwiają podejmowanie działań, ale także wpisują się w cele przedsiębiorstwa. Czy na przykład zysk i przepływy pieniężne są najważniejsze w nadchodzącym roku, czy też ważniejsze będą przychody i wzrost udziału w rynku, nawet kosztem zysku? To tego typu strategiczne decyzje będą mieć wpływ na to, które wskaźniki KPI powinny zostać uwzględnione na pulpicie dyrektora finansowego. Jeśli zatem celem jest poprawa pozycji gotówkowej przedsiębiorstwa w ciągu następnego roku, wówczas mierzalnym celem może być „zwiększenie przepływów pieniężnych o 15% w ciągu 12 miesięcy”, a właściwe do mierzenia postępów w tym zakresie mogą być wskaźniki KPI dotyczące konkretnych celów w obszarze przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, cyklu konwersji gotówki i marży EBITDA.
Przy wyborze wskaźników KPI, które powinny znaleźć się na pulpicie dyrektora finansowego, należy uwzględnić cele finansowe, wielkość, dojrzałość, branżę, model operacyjny, kwestie podatkowe, procesy operacyjne i inne elementy składające się na działalność przedsiębiorstwa. Kompleksowy pulpit dyrektora finansowego pozwoli szybko przeanalizować kondycję finansową przedsiębiorstwa.
W sferze wskaźników KPI zrównoważonego rozwoju nie ma jeszcze trwałego konsensusu co do tego, które z nich są najbardziej użyteczne i znaczące. Duży wpływ na ten konsensus będą mieć organy regulacyjne tworzące wymogi w zakresie sprawozdawczości. Wspomniany wpływ będą mieć również inwestorzy, w zakresie, w jakim podejmują decyzje inwestycyjne na podstawie czynników środowiskowych, np. emisji dwutlenku węgla.
Na pulpitach zazwyczaj znajdują się wykresy i raporty pomagające w określeniu zagrożeń finansowych i obszarów mogących wymagać poprawy. Oprócz wskaźników dotyczących całego przedsiębiorstwa, zastosowanie wskaźników dotyczących konkretnych jednostek biznesowych może zapewnić informacje na temat tego, które produkty lub usługi cieszą się największą popularnością wśród klientów, które obszary są najdroższe w utrzymaniu, a które mają negatywny wpływ na wyniki przedsiębiorstwa.
20 najważniejszych metryk i wskaźników KPI z pulpitu dyrektora finansowego
Wskaźniki KPI służą do ilościowego określania wyników finansowych. Aby pomóc przedsiębiorstwu w osiągnięciu celów finansowych, trzeba dobrze rozumieć bieżące wyniki, co można osiągnąć w drodze analizy odpowiednich wskaźników KPI.
Poniżej przeanalizujemy najczęściej używane wskaźniki KPI, aby ułatwić określenie najbardziej przydatnych z nich z punktu widzenia danego przedsiębiorstwa:
Przychody i zysk
Poniższe wskaźniki KPI pokazują, jak kształtują się przychody przedsiębiorstwa i ile zysku generują.
- 1. Tempo wzrostu przychodów. Najprostsza miara i punkt wyjścia do każdej dyskusji na temat tego, czy przedsiębiorstwo się rozwija, czy kurczy. Tempo wzrostu przychodów = (przychody w bieżącym okresie – przychody w poprzednim okresie) / przychody w poprzednim okresie x 100
- 2. Marża EBITDA. Zysk przed potrąceniem odsetek, podatków i amortyzacji mierzy podstawową rentowność przedsiębiorstwa. Wskaźnik EBITDA ma na celu wyeliminowanie decyzji finansowych i księgowych, aby rentowność poszczególnych przedsiębiorstw była bardziej porównywalna. EBITDA = zysk netto + odsetki + podatki + amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych + amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych
- 3. Marża brutto. Ta miara rentowności ocenia podstawową rentowność oferty, czyli cenę sprzedaży w porównaniu do kosztów wytworzenia. Nie uwzględnia się tutaj kosztów marketingu, sprzedaży i ogólnych kosztów administracyjnych, które są uwzględniane w marży operacyjnej. Marża brutto = (przychody – koszty sprzedanych towarów) / przychody
- 4. Marża netto. Informuje o tym, jaki zysk netto przypada na każdego dolara przychodów. Zysk netto to ostateczna wartość zysku w rachunku zysków i strat, uwzględniająca wszystkie koszty, w tym koszty pieniężne i niepieniężne, na przykład amortyzację. Marża netto = (zysk netto / przychody) x 100
- 5. Skumulowana roczna stopa wzrostu (CAGR). Mierzy skumulowany wzrost osiągnięty przez przedsiębiorstwo w określonym czasie. Wskaźnik ten zapewnia dłuższą perspektywę niż tempo wzrostu przychodów liczone r/r. CAGR = ((saldo końcowe) / (saldo początkowe))^(1 / liczba lat wzrostu) – 1
- 6. Odchylenie budżetu. Porównuje prognozowany budżet z rzeczywistymi wynikami i może być wykonane dla dowolnych elementów finansowych, takich jak przychody, koszty, marża i zysk netto. Odchylenie budżetowe przychodów = (przychody rzeczywiste - przychody w budżecie) / przychody w budżecie
- 7. Zwrot z aktywów. Pokazuje zysk generowany przez przedsiębiorstwo z posiadanych aktywów. Zwrot z aktywów = zysk netto / średnia wartość aktywów ogółem
Działalność operacyjna
Te wskaźniki KPI pokazują, jak radzi sobie przedsiębiorstwo, ze szczególnym naciskiem na to, jak zamienia działalność operacyjną w środki pieniężne.
- 8. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej. Jest to miara przepływów pieniężnych generowanych z codziennej działalności operacyjnej. Duża ilość danych skojarzonych z tą metryką może być śledzona za pomocą pulpitu dyrektora finansowego. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej = dochody z działalności operacyjnej + amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych – podatki + zmiana kapitału obrotowego
- 9. Cykl konwersji środków pieniężnych. Mierzy liczbę dni potrzebnych do zamiany towarów na gotówkę. Cykl konwersji środków pieniężnych = liczba dni na sprzedaż zapasów + okres spływu należności – okres spłaty zobowiązań
- 10. Rotacja zobowiązań. Miara czasu potrzebnego przedsiębiorstwu na uregulowanie płatności wobec dostawców. Malejąca wartość tego wskaźnika może wskazywać na problemy z przepływami pieniężnymi. Rosnąca wartość tego wskaźnika może sugerować niekorzystną alokację środków pieniężnych. Wskaźnik rotacji zobowiązań = łączne zakupy na kredyt u dostawców / średnia wartość zobowiązań
- 11. Rotacja należności. Miara czasu potrzebnego odbiorcom na uregulowanie płatności za dostarczone towary lub usługi. Niska wartość tego wskaźnika sugeruje, że można lepiej ściągać należności od odbiorców. Zbyt wysoka wartość tego wskaźnika może jednak sugerować możliwość wzrostu sprzedaży poprzez udzielanie klientom lepszego kredytu kupieckiego. Rotacja należności = całkowita sprzedaż na kredyt ÷ średnia wartość należności
Efektywność finansowa
Te wskaźniki KPI mierzą efektywność wykorzystania przez przedsiębiorstwo kapitału inwestorów, w tym środków pieniężnych.
- 12. Zwrot z kapitału własnego. Mierzy efektywność wykorzystania pieniędzy inwestorów i właścicieli przedsiębiorstwa do generowania zysków. Zwrot z kapitału własnego = zysk netto / wartość kapitału własnego akcjonariuszy lub udziałowców
- 13. Zapas środków pieniężnych. Miara wartości środków pieniężnych wydawanych przez przedsiębiorstwo każdego tygodnia, która pozwala prognozować, jak długo przedsiębiorstwo będzie zdolne do prowadzenia działalności bez dopływu dodatkowych środków pieniężnych. Zapas środków pieniężnych = bieżące saldo środków pieniężnych / tempo wydawania środków pieniężnych (zazwyczaj na miesiąc)
- 14. Okres spłaty zobowiązań. Wskaźnik pokazujący tempo spłaty zobowiązań w dniach Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym lepiej widać, że przedsiębiorstwo korzysta z kredytów kupieckich oferowanych przez dostawców, utrzymując gotówkę, aby dbać o swój kapitał obrotowy. Zbyt wysoka wartość tego wskaźnika może jednak sugerować, że brakuje środków pieniężnych na regulowanie rachunków. Ponadto może sugerować, że przedsiębiorstwo nie korzysta wystarczająco z rabatów za wcześniejszą płatność. Okres spłaty zobowiązań = (zobowiązania x liczba dni w okresie) / koszty sprzedanych towarów)
- 15. Okres spływu należności. Pokazuje szybkość ściągania płatności od odbiorców w ujęciu dziennym. Niska wartość tego wskaźnika sugeruje, że przedsiębiorstwo szybko otrzymuje płatności za swoje towary i usługi. Może też sugerować, że szersze zaoferowanie kredytu kupieckiego może zwiększyć sprzedaż. Okres spływu należności = (średnia wartość należności w danym okresie / sprzedaż na kredyt w danym okresie) × liczba dni w danym okresie
Zobowiązania
Te wskaźniki KPI oceniają, jak dobrze przedsiębiorstwa są przygotowane do spłaty zobowiązań, wypłaty wynagrodzeń i regulowania innych zobowiązań gotówkowych.
- 16. Kapitał obrotowy. Jest to miara zasobów w dyspozycji przedsiębiorstwa na zaspokojenie potrzeb krótkoterminowych. Razem ze wskaźnikiem przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej pozwala określić ryzyko niewypłacalności oraz to, czy korzystanie z możliwości rozwoju może narazić przedsiębiorstwo na takie ryzyko. Wyrażony w postaci wskaźnika kapitał obrotowy to wartość aktywów obrotowych podzielona przez zobowiązania krótkoterminowe (wskaźnik bieżącej płynności). Kapitał obrotowy = aktywa obrotowe – zobowiązania krótkoterminowe
- 17. Wskaźnik szybkiej płynności. Mierzy również zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywania się ze swoich zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźnik szybkiej płynności = (środki pieniężne + papiery wartościowe przeznaczone do obrotu + należności) / zobowiązania krótkoterminowe
- 18. Wskaźnik zadłużenia do kapitału własnego. Porównuje zobowiązania przedsiębiorstwa do jego kapitału własnego. Wyższa wartość tego wskaźnika oznacza, że przedsiębiorstwo finansuje większą część swojej działalności operacyjnej długiem, co może oznaczać wyższe ryzyko. Wskaźnik zadłużenia do kapitału własnego = całkowite zobowiązania przedsiębiorstwa / całkowity kapitał własny akcjonariuszy lub udziałowców
Zrównoważony rozwój
Wskaźniki KPI zrównoważonego rozwoju w coraz większym stopniu wpływają na decyzje inwestorów, zgodność z przepisami i długoterminowe wyniki finansowe.
- 19. Średnia ważona emisji CO₂ na przychody (WACI). Wskaźnik ten mierzy całkowitą emisję dwutlenku węgla na każdy milion dolarów przychodów wygenerowanych przez przedsiębiorstwo. Jego słabą stroną jest to, że przychody mogą ulegać znacznym wahaniom i różnić się w zależności od przedsiębiorstwa w zależności od lokalnych warunków rynkowych. Może to sprawić, że będzie to „niedoskonały sposób porównywania efektywności węglowej różnych przedsiębiorstw działających w tej samej branży”, jak zauważa w swoim raporcie zatytułowanym „Understanding carbon exposure metrics” bank JPMorgan Chase. WACI = tony emisji CO₂ / (przychody / 1 mln USD)
- 20. Wskaźniki intensywności emisji CO₂ dla sektora. Te wskaźniki KPI dzielą całkowitą emisję dwutlenku węgla przez dane wyjściowe, takie jak liczba buszli kukurydzy, tony wydobytej miedzi lub megawatogodziny wyprodukowanej energii elektrycznej. Analiza intensywności fizycznej = tony emisji CO₂ / jednostka produkcji
Poprawa wyników finansowych przedsiębiorstwa dzięki rozwiązaniom Oracle
Dzięki odpowiednim danym, w użytecznym formacie, dyrektor finansowy i pozostali członkowie ścisłego kierownictwa mogą przygotowywać i realizować strategie ukierunkowane na wzrost i zyski. Oracle Fusion Cloud Financials to platforma, która zapewnia działowi finansowemu dane niezbędne do zrozumienia kondycji finansowej przedsiębiorstwa, zwiększenia dokładności prognozowania, lepszego zarządzania ryzykiem i uproszczenia procesu podejmowania decyzji. Dyrektor finansowy ma tu dostęp do pulpitów nawigacyjnych, które pobierają dane z całego przedsiębiorstwa w celu zapewnienia kompleksowego i rzeczywistego widoku sytuacji finansowej i operacyjnej przedsiębiorstwa. Platforma Oracle Cloud Financials zapewnia przedsiębiorstwom z różnych branż dostęp do praktycznych informacji i pozwala zaoszczędzić czas dzięki automatyzacji procesów finansowych.
Wskaźniki KPI dyrektora finansowego — często zadawane pytania
Jakie najważniejsze priorytety dyrektor finansowy może śledzić za pomocą wskaźników KPI?
Dyrektor finansowy może śledzić ważne czynniki wydajności, takie jak zdolność do regulowania zobowiązań krótkoterminowych, na przykład spłaty zadłużenia i wypłaty wynagrodzeń, czas potrzebny na przekształcenie gotowych produktów w środki pieniężne, efektywność wykorzystania przez przedsiębiorstwo pieniędzy inwestorów w celu generowania zysków oraz tempo wzrostu sprzedaży i zysków.
Jakie są najważniejsze funkcje pulpitu dyrektora finansowego?
Pulpit dyrektora finansowego musi przede wszystkim zawierać aktualne i dokładne dane. Ponadto musi być zdolny do przejrzystego i szybkiego wyświetlania różnych informacji oraz prezentowania trendów i zmian danych w czasie, a także dać się łatwo konfigurować i zapewniać dyrektorowi finansowemu możliwość przechodzenia do szczegółowych danych.
Jakie wskaźniki KPI na pulpicie dyrektora finansowego powinny być najczęściej monitorowane?
Do takich wskaźników można zaliczyć wskaźnik szybkiej płynności i wskaźnik bieżącej płynności, ponieważ mierzą one zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań finansowych.
Jakie są najważniejsze elementy pulpitu dyrektora finansowego?
Najważniejsze elementy pulpitu dyrektora finansowego są poświęcone przychodom, kosztom, zyskom, przepływom pieniężnym, pozycjom gotówkowym i zwrotowi z kapitału.
Zobacz praktyczne przykłady korporacyjnych strategii planowania w zakresie finansów, marketingu, zatrudnienia itp.