Megan O'Brien | İçerik Stratejisi Uzmanı | 15 Mayıs 2024
Geçtiğimiz birkaç yılın bir işaret olduğunu düşünürsek CFO'ların 2024 yılında hızla değişen iş dünyasının zorluklarıyla yüzleşecekleri kesin. Bir yandan, küresel reel GSYH %3,1 oranında büyüdü ve 2023 yılında beklenen resesyonu atlattı. Üretken yapay zeka gibi teknolojiler hızla büyüyor ve potansiyellerine yatırım yapmaya hazır işletmelere umut vadediyor. Ancak diğer yandan sermaye maliyeti yüksek, birleşme ve satın almalar düşük seyrediyor, jeopolitik dalgalanmalar büyük bir endişe kaynağı ve yetenek bulmak zor.
CFO'lar şirketlerine içeriden baktıklarında, yapay zeka fırsatlarını değerlendirmeye, otomasyon ve üretken yapay zeka ile verimliliği ve üretkenliği artırmaya, işletme genelinde iş birliğini geliştirmeye, nakit akışı ve likidite açısından güçlü bir finansal temel oluşturmaya ve daha fazlasına odaklanıyorlar. Organizasyonlarının dayanıklılığını artırmaya yardımcı olmak ve akıllı büyüme fırsatlarını takip etmek için çeşitli öncelikler listesine odaklanmayı tercih ediyorlar.
CFO'ların öncelikleri CFO rolü ile birlikte değişmektedir. Eskiden bu pozisyon neredeyse tamamen arka ofis sorumluluklarıyla (şirketin defter ve kayıtları, finansal raporlama ve yasal uyumluluk) sınırlıyken, o zamandan beri çok daha dinamik bir hâl aldı ve işletme stratejisi kararlarına dahil oldu.
CFO, operasyonel işlevleri yerine getiren finans ve muhasebe uzmanlarından sorumlu olmayı da kapsayacak şekilde organizasyonun mali faaliyetlerini denetlemeyi sürdürür. Bu pozisyonun sağladığı bakış açısıyla CFO, CEO ve diğer üst düzey yöneticiler için stratejik bir danışman olarak görev yapar. Ortaya çıkan CFO öncelikleri, yapay zeka dahil veri ve analitik kullanımının geliştirilmesi, otomasyon ile verimliliğin artırılması ve dış koşullar değiştikçe büyümenin karlılıkla dengelenmesi gibi çeşitli alanları kapsıyor.
Ana Fikirler
CFO'ların sorumluluk alanı genişledikçe, yapılacaklar listesinin sonu gelmeyecek gibi görünür. İşte en iyi performans gösteren CFO'ların odaklandığı 14 öncelik.
Statik bütçeler artık kullanılmıyor. CFO'lar, bir şirketin işletme ve makroekonomik değişikliklere tepki vermesine yardımcı olabilecek esnek, değişken bütçelere öncelik veriyor. Esnek bütçeleme, finans analistlerinin mali yıl boyunca gelir ve maliyet değişikliklerine göre ayarlayabilecekleri bütçeler hazırladıkları bir uygulamadır. Senaryo modellemesi önemli bir rol oynar. Finans ekipleri olası değişikliklerin haritasını çıkarır, olasılıklarını değerlendirir ve her duruma karşı yanıtlar hazırlar. CFO'lar gelişmiş özelliklere sahip planlama yazılımları kullanarak satışlar, girdi maliyetleri veya çıktı gibi faktörlerdeki değişiklikleri yansıtmak için bütçeyi daha kolay ayarlayabilir. Böylece varsayımlar değiştiğinde bütçe geçerliliğini korur.
Makroekonomik koşullarla ilgili süregelen bazı endişelere rağmen, CFO'lar şirketlerinde büyüme sağlamaya hazırdır. FTI Consulting'in yaptığı bir ankete göre, katılımcı CFO'ların %74'ü 2024'te çift haneli büyüme bekliyor. Bunların %33'ü ise %30'un üzerinde büyüme öngörüyor. Ancak bu, "ne pahasına olursa olsun büyüme" eğilimi değil. Bunun yerine CFO'lar sağlıklı birim ekonomisi ve pozitif yatırım getirisi ile uzun vadeli, sürdürülebilir büyüme ve kârlılığa öncelik veriyor.
CFO'ların yapay zeka fırsatlarını değerlendirmede ve doğru yapay zeka yatırımlarını yapmaya zorlamada bir güç olması gerekir. Veri hacimleri ve karmaşıklığı hızla artarken, CFO'lar veri analitiği ve yapay zeka girişimlerini organizasyon için değer yaratabilecekleri bir noktaya getirmeye odaklanıyor. Şu ana kadar, genellikle analiz pahasına veri toplamaya odaklanıldı. Artık finans liderleri, karar almak için verilerden içgörü elde etmeye odaklanıyor. Yapay zekayı sadece verileri toplamak ve birleştirmek için değil, aynı zamanda herhangi bir trendi veya anormalliği hızlı bir şekilde tespit etmek için de kullanıyor.
Bazı kuruluşlar ofise dönüşü zorunlu tutarken, çoğu ileriye dönük olarak en azından belli bir oranda hibrit ve uzaktan çalışmayı sürdürüyor. Uzaktan veya hibrit çalışma yaklaşımı, yetenekler daha esnek çalışma düzenlemeleri ararken değerli bir çekme ve elde tutma taktiği olabilir. Hibrit bir çalışma modeline olan bu bağlılık, CFO'ların finans ekibinin nasıl çalıştığı konusunda daha bilinçli olmasını ve bunu yapmak için gerekli teknoloji ve işbirliği araçlarına gerektirir.
Duke Üniversitesi Fuqua İşletme Fakültesi ile Richmond ve Atlanta Federal Rezerv Bankaları'nın hazırladığı bir rapora göre, iş dünyası liderlerinin ekonomiye ilişkin iyimserliği biraz arttı. 2023'ün sonunda yapılan üç aylık CFO anketi, katılımcıların ekonomiyi bir önceki çeyrekte 56,2 olan ortalama 100 üzerinden 58,0 puanla değerlendirdiğini gösteriyor. Ancak para politikaları, maliyet baskısı/enflasyon ve ekonominin sağlığı CFO'ların ilk beş endişesi arasında yer alıyor. Tahmin ve senaryo planlama gibi özellikler, CFO'lar için önceliklidir. Bu özellikler sayesinde CFO'lar işletme değişikliklerini erken fark eder, bu bilgileri iş arkadaşlarıyla paylaşır ve şirketin daha hızlı yanıt vermesine yardımcı olacak işletim modelleri, metrikler ve gösterge tabloları oluşturmaya çalışırlar.
Yakın zamanda yapılan bir FTI Consulting anketine göre, CFO'ların %90'ı 2024 yılında yetenek kazanımı ve elde tutmaya 2023 yılına kıyasla daha fazla zaman ayırmayı planlıyor. CFO'lar, çalışanların moralini yükseltmek ve pazardaki rekabeti yenmek için doğru maaş, yan haklar ve teknoloji kombinasyonunu bulmaya öncelik veriyor. Özellikle de giderek büyüyen muhasebeci açığı göz önünde bulundurulduğunda, birçok finans lideri, rollerinde stratejik olmak isteyen yeteneklerin giderek artan kısmını işe almak ve elde tutmak için muhasebe yazılımlarına yatırım yapılmasını teşvik ediyor.
Son zamanlarda malzeme ve ücret enflasyonu nedeniyle artan işletme maliyeti, şirketlerin beklenmedik iş gerilemelerini önlemek ve fırsatları hızla yakalamak için muhtemelen ihtiyaç duydukları daha fazla nakdi ellerinde tutmalarına yol açtı. Vijay Govindarajan, Anup Srivastava ve Chandrani Chatterjee tarafından kaleme alınan bir Harvard Business Review makalesine göre, ABD şirketleri toplam varlıklarının neredeyse %20'sine veya 6,9 trilyon dolara eşit miktarda nakit tutuyor. Nakit akışını iyileştirmek için finans departmanları, özellikle borç ve alacak hesapları konusunda daha hızlı ödeme almak amacıyla finans otomasyonunu benimsiyor. Ayrıca, yapay zeka ve makine öğrenimi yoluyla nakit akışı tahminini kolaylaştıran ve organizasyonların geçmiş finansal bilgiler, piyasa eğilimleri ve ekonomik göstergeler dahil olmak üzere daha da büyük veri kümelerini analiz etmelerine yardımcı olan teknolojilere öncelik veriyorlar.
Grant Thornton'ın Ekim 2023'te yaptığı bir ankete göre, finans liderlerinin %58'i BT ve dijital dönüşüm harcamalarını artırmayı planlıyor. Deloitte'un 2023 4. Çeyrek CFO Sinyalleri raporuna göre CFO'ların %76'sı dijital dönüşüm ve teknolojilerin 2024 yılında daha büyük bir rol oynayacağını düşünüyor. Yeni işletme modelleri ve rakipler ortaya çıktıkça, finans liderleri teknolojilere ve otomasyona yatırım yapmaya ve organizasyonlarının finans dönüşümü hedeflerini destekleyecek yetenekleri geliştirmeye öncelik veriyor.
Uyumluluk her zaman CFO'ların en önemli konusu olma eğiliminde, ancak mevzuat değişikliklerinin çokluğu 2024'te yeni zorluklara neden olacak gibi görünüyor. Mevzuat değişikliklerinin hacmi ve hızı arttıkça, uyum riski de artar ve bu da şirketlerin kaynaklarını temel işletme fonksiyonlarından mevzuata uyum faaliyetlerine aktarmasına yol açabilir. CFO'lar bunu önlemek için finansal raporlama ve uyumluluk süreçlerini kolaylaştırmak üzere kapsamlı risk yönetimi ve uyumluluk yazılımlarını inceliyorlar.
Artan enflasyon ve faiz oranları, şirketlerin maliyet yönetimi ve sermaye tahsisi konularında daha iyi bir anlayış geliştirmesini gerektiriyor. CFO'lar, şirket genelinde satın almayı konsolide ederek grup satın alma indirimleri gibi potansiyel maliyet tasarruflarını araştırmak için satın alma ve tedarikçi yönetimi süreçlerine odaklanıyor. Şirket içinde CFO'lar, arka ofis işletme maliyetlerini azaltmak için otomasyona yöneliyor. Hangi ürünlerin, hizmetlerin ve müşterilerin kârlı olduğunu ve hangilerinin olmadığını ölçmek için daha detaylı bir inceleme yapıyorlar. Böylece maliyetlerin nerede azaltılması gerektiğini ve kaynakların nereye yönlendirilmesi gerektiğini daha iyi anlıyorlar.
BT altyapısı, güçlü bir CFO-CIO ilişkisine sahip olmanın önemli olduğu alanlardandır. Teknoloji girişimlerine zarar veren yaygın bir gizli tehlike, birbiriyle iletişim kurmayan bağlantısız sistemlerin bir araya getirilmesidir. İşletmeler rekabette daha iyi performans göstermek için daha bağlantılı bir yaklaşım benimserken, CFO'lar ve CIO'lar platformlarının bu hedefi kolaylaştırmasını sağlamak için teknoloji yatırımlarını ve entegrasyon yeteneklerini birlikte değerlendirir. Ayrıca, daha önce de belirtildiği gibi, CFO'lar maliyet yönetimine odaklanır ve şirket içi veri merkezleri, özellikle büyük bir donanım yenilemesi gerektiğinde, büyük bir BT gideri içerebilir. CFO'lar, en iyi fiyat-performans getirisini değerlendirmek için CIO'ların finans modellerini bulut altyapısında ve şirket içi seçeneklerde çalıştırmasına yardım edebilir.
Finans liderleri daha stratejik hedeflere odaklanırken, birden fazla muhasebe sistemindeki finansal verileri birleştirir ve borç ve alacak hesapları, finansal kapanış ve gider yönetimi gibi alanları otomatikleştirir. Böylece rutin işlevlerin finans operasyonları açısından sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesini sağlar. CFO'lar ayrıca finans yöneticilerinin bu teknolojileri kullanmaları için eğitilmesini sağlıyor, böylece günlük finans operasyonlarına daha az, işletme kararlarına içgörü ve destek sağlamaya daha fazla zaman ayırabiliyorlar.
Malzeme azlığı, aşırı hava olayları, enflasyon ve savaş ticareti ve nakliyeyi tehdit etmeye devam ettikçe CFO'lar tedarik zinciri gözetimine giderek daha fazla dahil oluyor. CFO'lar tedarik zinciri esnekliğini, süreci daha fazla otomatikleştirmek ve envanter ihtiyaçları ve operasyonel verimlilikler hakkında çapraz fonksiyonel içgörü sağlamak için teknolojiye yatırım yaparak destekliyor. Teknolojinin yardımıyla, CFO'lar planlamaya daha entegre bir yaklaşım benimseyebiliyor. Bu sayede talebi daha iyi öngörebilir, en uygun sipariş miktarlarını ve ödeme şartlarını belirleyebiliyor ve özellikle şirketin sürdürülebilir başarısı için hayati önem taşıyan tedarikçilerin finansal durumunu daha iyi anlayabiliyorlar.
CFO'ların ekipleri, kararları yönlendiren ve şirketin her alanında sonuçları takip eden bütçeleri ve verileri sağlar. Personel alımı, kaynak kullanımı, satın almalar, sermaye yatırımları ve diğer pek çok işlevle ilgili kararlar finansal verilere ve değerlendirmelere bağlıdır. Bu yüzden finans ekipleri güvenilir danışmanlar ve dikkatli yöneticiler olmalı. İşlev liderleri, giderek daha fazla önem kazanan bu model ve araçları benimsemenin içerdiği değer ve riskleri tartarken, yapay zeka bu rolü güçlendiriyor. CFO'lar, şirketin yapay zekayı doğru uygulayıp uygulamadığını kontrol etmek için BT ve risk yönetimi ekipleriyle iş ortaklığı kuruyor.
Finans liderleri giderek daha fazla kritik önceliği üstlendikçe, gelişen rollerini kolaylaştıracak güçlü bir yazılım çözümüne ihtiyaç duyuyor. Sağlam bir ERP sistemi, günümüz CFO'larının ekonomik belirsizlik ortamında bile organizasyonlarını kârlı büyümeye yönlendirmek için ihtiyaç duydukları görünürlük, verimlilik ve çevikliği sağlamada büyük avantaj sağlar.
Oracle Fusion Cloud Enterprise Resource Planning (ERP) finans ekibine yol gösteren pusuladır. Oracle ERP, finans alanında eşsiz bir görünürlük, manuel süreçlerin yapay zeka destekli otomasyonu, gerçek zamanlı işletme analitiği ve otomatik güncellemeler sayesinde CFO'lara ihtiyaç duydukları tüm bilgileri parmaklarının ucunda sunar. CFO'lar bilgi toplamak ve doğrulamak veya emek yoğun, manuel görevleri tamamlamak için zaman harcamak yerine, şirketteki stratejik danışman rollerinin ayrılmaz bir parçası olan önceliklere odaklanabilir.
CFO'lar nelere odaklanmalıdır?
CFO'ların birincil odak noktası, organizasyon için finansal esneklik oluşturmaktır. CFO'ların bir yandan kârlılığı artırırken bir yandan da akıllı büyüme fırsatlarını takip edebilmek için saldırgan ve savunmacı düşünceler arasında gidip gelmeleri gerekir.
CFO'ların her zaman izlemesi gereken öncelikli metrikler nelerdir?
Her CFO kârlılık, likidite, verimlilik, değerleme ve kaldıraç kategorilerindeki finansal metriklere öncelik vermelidir. İzlenmesi gereken en önemli metriklerden bazıları brüt kâr marjı, cari oran, likidite oranı, alacak hesapları cirosu, hisse başına kazanç ve borç/özkaynak oranıdır.
Günümüzde CFO'ların karşılaştığı en önemli sorun nedir?
İyileşme eğilimindeki bazı göstergelere rağmen ekonomiye ilişkin endişeler devam ediyor. CFO'lar için bu belirsizlik ve dalgalanma tehdidi, ekonomiyi bugün mücadele etmeleri gereken en önemli sorun olarak öne çıkarıyor.
Şirketlerin finans, pazarlama, iş gücü ve diğer alanlardaki planlama stratejilerinin gerçek hayattan örneklerini keşfedin.