De 14 best practices voor CFO's voor 2024

1. De financiële gezondheid van het bedrijf beoordelen

Het is de taak van de CFO om ervoor te zorgen dat de financiële en boekhoudkundige teams regelmatig een nauwkeurige en actuele beoordeling uitvoeren van de financiële gezondheid van het bedrijf en die gezondheid voortdurend bewaken, zelfs als de belangrijkste rapporten doorgaans slechts eens per maand of kwartaal worden uitgebracht. Deze taak start met het crunchen van de cijfers, waaronder de cashflow, omzetgroei, schulden en winstmarges.

Een CFO moet ook zorgen voor naleving van de financiële regelgeving, toezicht houden op audits, toekomstige inkomstenstromen en passiva projecteren en zelfs trends in de bedrijfstak identificeren. Deze beoordelingen moeten niet alleen in cijfers worden uitgedrukt, maar ook een gedetailleerde beschrijving in gewone taal bevatten van de huidige en verwachte toekomstige status van de financiën van het bedrijf. De CFO moet die informatie op een duidelijke manier presenteren aan belanghebbenden buiten de financiële organisatie, waarbij de nadruk wordt gelegd op de kansen en zorgen.

2. Een financieel perspectief geven bij discussies over bedrijfsstrategieën

CFO's moeten integraal worden betrokken bij discussies over bedrijfsstrategieën. Hun perspectief op de financiële mogelijkheden en budgettaire beperkingen van het bedrijf is van cruciaal belang voor het plannen en implementeren van vrijwel alle daaruit volgende bedrijfsinitiatieven, of het nu gaat om acquisitie, kapitaalinvestering, de ontwikkeling van een nieuwe productlijn of een grote marketingcampagne. Soms betekent dat een koude douche voor onrealistische plannen, terwijl ambitieuze programma's groen licht krijgen. De CFO kan ook een cruciale rol spelen bij de samenwerking van verschillende bedrijfsonderdelen die samen een strategie formuleren, zoals productontwikkeling en marketing, door data te delen (of op te vragen) over de bedrijfsbrede gevolgen van verschillende benaderingen.

3. Een financiële visie creëren

Alle CFO's zijn voortdurend bezig met de dagelijkse financiën van het bedrijf, maar alleen een goede CFO kijkt daarbij ook altijd naar de toekomst. Een goede CFO is betrokken bij het definiëren van de financiële langetermijndoelen van het bedrijf en de metrics die worden gebruikt om de prestaties te beoordelen. Samen met de CEO en andere leidinggevenden moet de CFO op basis van de huidige trends en de gewenste evolutie van het bedrijf een beeld schetsen van de beoogde financiële prestaties en structuur van het bedrijf in de komende maanden en jaren. Die financiële visie moet gebaseerd zijn op harde cijfers en realistische uitdagingen en risico's, maar mag ook ambitieus zijn.

4. Betrokken zijn bij werving en onboarding

Net als de andere leidinggevenden van een bedrijf is de CFO verantwoordelijk voor het samenstellen van sterke teams. Die bestaan niet alleen uit financiële experts die goed met elkaar kunnen samenwerken en binnen de bredere bedrijfscultuur passen, maar ook steeds meer uit werknemers die vaardigheden op het gebied van AI en datawetenschap kunnen inbrengen in de financiële organisatie. De beste manier voor CFO's om invloed uit te oefenen op het samenstellen van de teams is door rechtstreeks betrokken te zijn bij het aantrekken en behouden van talent, via werving, onboarding, training en loopbaanontwikkeling. CFO's die prioriteit geven aan het herkennen van talent, zijn ook vaak actief in netwerkgroepen en functies waar ze relaties kunnen aangaan met bekwame financiële professionals en open vacatures in hun organisatie onder de aandacht kunnen brengen. Sommige CFO's werken ook nauw samen met HR om de vaardigheden en functieparameters voor potentiële kandidaten te definiëren, en zijn betrokken bij gesprekken met sollicitanten voor functies op hoog niveau.

5. Nieuwe financiële strategieën en systemen omarmen

Financiële functies zijn tot op zekere hoogte altijd conservatief en moeten strikt voldoen aan de standaardpraktijken voor boekhouding en rapportage, beproefde financieringsbenaderingen en conventionele methoden voor het beheren van de budgetten. Bij publieke vennootschappen zijn het de investeerders en overheidsinstanties die veelal de verwachtingen stellen en de meeste regels voorschrijven. Maar dit mag voor de CFO geen belemmering vormen om nieuwe strategieën of methoden aan te nemen, zowel binnen de financiële organisatie als bij het ondersteunen van andere afdelingen van het bedrijf.

Binnen de gestelde grenzen moeten CFO's openstaan voor innovatieve methoden voor het structureren van de financiën van hun bedrijf, het toewijzen van taken aan hun ondergeschikten, het inkopen van voorraden bij leveranciers, het meten van de financiële prestaties, het factureren aan klanten en het coördineren van activiteiten met externe auditors en accountants. Ze moeten ook gebruikmaken van de nieuwste financiële systemen om routinematige processen te automatiseren, AI toe te passen om data te analyseren, bedrijfsbrede financiële informatie te delen en te integreren, risico's te beheren en uiteindelijk de efficiëntie en nauwkeurigheid te verbeteren.

6. Focus op datagestuurde beslissingen

De financiële organisatie is doordrenkt met data over inkomsten en kosten, verhandelbare effecten en andere activa, schuldverplichtingen, cashflows, voorraadberekeningen, markttrends en nog veel meer. Die data zijn essentieel, niet alleen om de huidige status van het bedrijf te beoordelen, maar ook om weloverwogen beslissingen te nemen die van invloed zijn op de toekomst van het bedrijf. Met een zorgvuldige analyse van de data kan inzicht worden verkregen in hoe het geld van het bedrijf beter kan worden geïnvesteerd, hoe de kapitaalstructuur kan worden aangepast, wanneer schulden moeten worden aangegaan of aandelen moeten worden teruggekocht en of projecten intern moeten worden gefinancierd of dat er nieuw kapitaal voor moet worden gezocht. CFO's vertrouwen nog steeds op ervaring en intuïtie, maar een goede CFO maakt ook gebruik van geavanceerde analysetools, soms op basis van AI, om ingrijpende beslissingen te nemen, bijvoorbeeld over de groei van het bedrijf of het beperken van risico's.

7. Open en verstandig communiceren

CFO's vinden communicatie met belanghebbenden vaak een delicate evenwichtsoefening. Transparantie is van cruciaal belang bij het delen van financiële data met leidinggevenden, het bestuur, investeerders en regelgevende instanties. Tegelijkertijd ontstaan er door concurrentie en regelgeving situaties waarin discretie verstandig of wettelijk verplicht is, met name als het gaat om eigendomsinformatie. Vooral bij 10-K-rapportages moeten CFO's ervoor zorgen dat ze openlijk, nauwkeurig en optimistisch specifieke financiële informatie communiceren naar alle partijen die daar recht op hebben, zoals het grote publiek, regelgevende instanties of investeerders, maar er tegelijkertijd goed op letten dat ze daarbij geen eigendomsinformatie of bedrijfsgeheimen prijsgeven.

8. De ins en outs van het bedrijf kennen

CFO's zijn altijd op de hoogte van de cijfers. Ze zijn meesters in financiële overzichten, maar dat is slechts een deel van hun functie. Een effectieve financiële leider is goed geïnformeerd over de ins en outs van het bredere bedrijf en weet bijvoorbeeld welke producten er worden ontwikkeld, wie de belangrijkste concurrenten zijn, hoe de talentenpijplijn eruitziet en hoe de marktintroductie van het bedrijf verloopt. De harde cijfers in een grootboek staan voor investeringen in producten, aan werknemers betaald salaris en facturen die naar klanten zijn verstuurd. Door de processen, topprioriteiten en risico's van het bedrijf te kennen, kan de CFO effectiever financieel kapitaal toewijzen en een financiële structuur creëren om langetermijndoelen te ondersteunen, en bedrijfsleiders de data en inzichten bieden die zij nodig hebben om weloverwogen beslissingen te nemen.

9. Risico's voorspellen

Het bedrijfsleven wordt geplaagd door economische schokken, politieke onrust, fraude en andere buitengewone gebeurtenissen (denk aan een pandemie) die zelfs de meest realistische financiële plannen kunnen verstoren. Daarom moet een goede CFO niet alleen een grondige kennis hebben van de huidige status van het bedrijf en de bijbehorende markten, maar ook mogelijke bedreigingen in de gaten houden. CFO's moeten een leidende rol innemen bij het analyseren van alle beschikbare financiële en marktdata, zowel uit interne als externe bronnen, om veranderende marktomstandigheden en concurrentiedynamiek te identificeren die ervoor kunnen zorgen dat de financiële roadmap van hun bedrijf een andere richting opgaat. Om deze reden werken veel CFO's nauw samen met de chief strategy officer van het bedrijf en andere leiders uit de branche om de marktdynamiek en de positie van de concurrentie te evalueren. Ze werken ook samen met de CIO en de chief information security officer om inbreuken op het systeem en fraude te voorkomen.

10. Weten wanneer te kopen en wanneer te bouwen

Groei is voor de meeste bedrijven een topprioriteit. En bij het introduceren of uitbreiden van productlijnen of het aanboren van nieuwe markten doet zich altijd weer dezelfde vraag voor: gaan we kopen of bouwen? Natuurlijk hebben veel niet-financiële factoren en mogelijkheden nogal wat invloed op de beslissing om een organische of anorganische groei na te streven, zoals de intern aanwezige middelen voor engineering, ontwikkeling en productie, het bestaande bedrijfsmodel, de bedrijfscultuur en de beschikbaarheid van veelbelovende kandidaten voor mogelijke overnames. Maar zaken met betrekking tot financiering en financiële positie, zoals direct beschikbaar geld, de waarde van aandelen en financieringskosten, kunnen een groeistrategie maken of breken. De CFO moet het leiderschapsteam van het bedrijf duidelijk maken wat de financiële voordelen en risico's zijn van het toevoegen van interne capaciteit versus het aankopen van capaciteit. Met moderne informatiesystemen kan de analyse van de gevolgen voor de concurrentie, de schuldenverplichtingen en de marktintroductietijd van elke aanpak worden verfijnd, evenals de mogelijke synergieën met inkomsten en de uitdagingen op het gebied van bedrijfsintegratie die gepaard gaan met overnames.

11. Investeren in automatisering en technologie

Medewerkers in de financiële organisatie besteedden veel tijd aan het handmatig invoeren en bijwerken van cijfers, het genereren van rapporten, het verzenden van facturen en het verwerken van betalingen. Deze processen waren zowel tijdrovend als foutgevoelig. Met moderne cloudapplicaties, en vooral de applicaties met AI-functies, kan veel van dat werk worden geautomatiseerd, waardoor de leden van het financiële team meer tijd krijgen voor het uitvoeren van geavanceerde analyses van de data die in de organisatie terechtkomen, het voorspellen van financiële trends en ander belangrijk werk. Dankzij deze applicaties wordt er minder tijd besteed aan routinetaken en kunnen de kosten van de financiële afdeling worden verlaagd door de productiviteit te verhogen en het delen en integreren van nuttige informatie eenvoudiger te maken.

12. Focus op effectiviteit in plaats van efficiëntie

Nu elke onderneming meer wil doen met minder, is efficiëntie een veelgebruikt modewoord geworden. Maar alleen het verbeteren van de efficiëntie levert meestal slechts marginale voordelen op. CFO's kunnen zicht beter richten op effectiviteit, wat inhoudt dat er een sterke technische basis wordt gelegd voor winstgevendheid en groei in plaats van alleen maar datgene wat er al is te tweaken en te stroomlijnen.

Verbeteringen in efficiëntie zijn vaak het gevolg van het implementeren van technologieën, workflows en processen waarmee kosten worden bespaard maar ook de productiviteit wordt verhoogd. Effectiviteit daarentegen komt vaak voort uit nieuwe manieren om financiële activiteiten te beheren waarmee de gewenste bedrijfsresultaten directer worden bereikt. Het implementeren van efficiëntere processen kan bijvoorbeeld inhouden dat werknemers worden ontslagen om de arbeidskosten te verlagen en de winstgevendheid te vergroten. Maar een CFO die gericht is op effectiviteit, kan ervoor kiezen om dezelfde werknemers te trainen om op een geheel nieuwe manier te werken en andere taken uit te laten voeren die de groei stimuleren.

13. Vertrouwen opbouwen van binnenuit en van buitenaf

Verklaringen en rapporten van een financieel leider kunnen investeerders inspireren, partners motiveren, de aandacht trekken van de media en klanten aanmoedigen om meer producten te kopen. Het woord van een CFO is genoeg om een markt in beweging te brengen. Omdat ze zo'n grote verantwoordelijkheid dragen voor het bedrijf en de aandeelhouders, is het enorm belangrijk dat CFO's een kring van vertrouwen opbouwen, te beginnen met hun eigen teams. CFO's moeten altijd eerlijkheid en integriteit binnen de financiële organisatie en binnen de hele onderneming stimuleren. Dit betekent dat alle werknemers vrijuit moeten kunnen spreken als ze een financiële praktijk of vertegenwoordiging in twijfel trekken, of als ze zich zorgen maken over mogelijke fraude of oneerlijke uitspraken. Een klimaat van vrije meningsuiting geeft alle belanghebbenden, zoals werknemers, investeerders, regelgevende instanties en de pers, het vertrouwen dat de financiële leider van de organisatie nauwkeurige en uitgebreide informatie communiceert. En het zorgt ervoor dat de CEO, de raad van bestuur en alle leiders van de bedrijfsonderdelen het volste vertrouwen hebben in de waarheidsgetrouwheid van het financiële plaatje dat de CFO heeft gepresenteerd bij het nemen van kritieke beslissingen op het gebied van planning, budgettering en scenariomodellering die de bedrijfsontwikkeling in goede banen moeten leiden.

14. De winst en cashflow vergroten

CFO's worden grotendeels beoordeeld op hun vaardigheid om een rendement op eigen vermogen te behalen, wat vaak neerkomt op het stimuleren van de cashflow en winst. De financieel leider kan beide cijfers verbeteren door de kosten te beheersen, risico's te beperken om financiële stabiliteit te garanderen, de structuur van schulden en eigen vermogen te optimaliseren en de kasconversiecyclus en het werkkapitaal van het bedrijf effectief te beheren.

Maar cashflow en winst zijn niet hetzelfde en CFO's moeten vaak een evenwicht zien te vinden tussen deze twee parameters. De cashflow heeft gevolgen voor het onmiddellijke vermogen van een bedrijf om voorraad in te kopen, salarissen uit te betalen, schulden af te lossen en rekeningen te betalen. Deze liquiditeitsproblemen treden vaak op als de verwerking van facturen en het vrijgeven van transacties op zich laat wachten. CFO's moeten er ook rekening mee houden dat er voor strategische investeringen, zoals on-premises IT-infrastructuur, IoT-apparaten, integratie van cloudgebaseerde systemen en niet-technische activa zoals onroerend goed of extra personeel, verschillende kapitaalstructuren nodig zijn met grotere schulden en operationele kosten waardoor op korte en lange termijn de winstgevendheid en de cashflow kunnen afnemen. Dat betekent echter niet dat deze investeringen moeten worden vermeden als ze van cruciaal belang zijn voor het stimuleren van de groei.